Chứng Chỉ Kế Toán Trưởng: Cần Thiết Hay Không?

Trong bất kỳ tổ chức hay doanh nghiệp nào, kế toán trưởng luôn giữ một vai trò cực kỳ quan trọng. Tuy nhiên, để đảm nhận vị trí này, việc sở hữu chứng chỉ kế toán trưởng không chỉ là một yêu cầu pháp lý mà còn là minh chứng cho năng lực chuyên môn và sự chuẩn bị bài bản.

Vậy chứng chỉ kế toán trưởng có thực sự cần thiết? Làm thế nào để đạt được chứng chỉ này, và liệu nó có đáng với thời gian và công sức đầu tư? Hãy cùng Kỹ năng Kế toán đi tìm câu trả lời trong bài viết dưới đây nhé!

I. Chứng Chỉ Kế Toán Trưởng Là Gì?

a, Định nghĩa

Chứng chỉ Kế toán trưởng là văn bằng chuyên ngành trong lĩnh vực kế toán, do Bộ Tài chính cấp, chứng nhận cá nhân đã hoàn thành khóa bồi dưỡng nghiệp vụ kế toán trưởng.

Đây là điều kiện bắt buộc để được bổ nhiệm vào vị trí kế toán trưởng trong các doanh nghiệp và cơ quan nhà nước, theo quy định tại Điều 54 Luật Kế toán 2015. 

b, Mục đích của chứng chỉ Kế toán trưởng

Khẳng định năng lực chuyên môn: Chứng chỉ là minh chứng cho thấy một cá nhân đã trang bị đầy đủ kiến thức và kỹ năng cần thiết để thực hiện nhiệm vụ của một kế toán trưởng, đồng thời duy trì sự chuyên nghiệp và hiệu quả trong công việc.

Đáp ứng yêu cầu pháp lý: Theo quy định của Luật Kế toán tại Việt Nam, một số vị trí kế toán trưởng tại các doanh nghiệp lớn bắt buộc phải có chứng chỉ Kế toán trưởng để đảm bảo tuân thủ pháp luật.

Tăng cơ hội phát triển nghề nghiệp: Chứng chỉ này giúp người sở hữu cải thiện khả năng thăng tiến và mở rộng cơ hội việc làm trong ngành kế toán, đặc biệt đối với các vai trò quản lý cấp cao.

c, Vai trò và trách nhiệm của kế toán trưởng trong doanh nghiệp

Quản lý tài chính: Kế toán trưởng chịu trách nhiệm giám sát và quản lý các hoạt động tài chính, đảm bảo việc lập báo cáo tài chính chính xác và kịp thời. 

Tư vấn chiến lược: Đưa ra các nhận định, đánh giá tài chính, hỗ trợ ban lãnh đạo trong việc ra quyết định kinh doanh hiệu quả. 

Đảm bảo tuân thủ pháp luật: Đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ các quy định pháp luật về kế toán, thuế và các nghĩa vụ tài chính khác. 

d, Cơ quan cấp chứng chỉ

Bộ Tài chính là cơ quan cấp chứng chỉ Kế toán trưởng. Ngoài ra, một số tổ chức được Bộ Tài chính ủy quyền tổ chức khóa học và cấp chứng chỉ như các trường Đại học, Hiệp hội Kế toán - Kiểm toán Việt Nam… 

e, Thời hạn hiệu lực của chứng chỉ

Chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng có giá trị sử dụng trong thời hạn 5 năm kể từ ngày cấp để bổ nhiệm kế toán trưởng lần đầu.

Nếu quá thời hạn 5 năm mà chưa được bổ nhiệm, học viên có yêu cầu cấp lại chứng chỉ phải học lại khóa học bồi dưỡng kế toán trưởng.

Những người đã được bổ nhiệm làm kế toán trưởng một lần thì chứng chỉ vẫn có giá trị để bổ nhiệm lần tiếp theo, trừ khi khoảng thời gian không làm kế toán trưởng giữa hai lần bổ nhiệm đã quá 5 năm. 

>>> Tham khảo: Học Chứng Chỉ Kế Toán Trưởng Ở Đâu? Lựa Chọn Phù Hợp Nhất

II. Tại Sao Chứng Chỉ Kế Toán Trưởng Lại Quan Trọng?

- Lợi ích cho cá nhân:

Phát triển kỹ năng chuyên môn: Sở hữu chứng chỉ giúp cá nhân củng cố và nâng cao năng lực, hiểu sâu hơn về nghiệp vụ kế toán trưởng, đáp ứng các yêu cầu công việc ở mức độ cao hơn.

Mở rộng cơ hội nghề nghiệp và thu nhập: Chứng chỉ không chỉ giúp tăng khả năng thăng tiến lên các vị trí quản lý mà còn cải thiện đáng kể mức lương và chế độ đãi ngộ.

Tạo ấn tượng với nhà tuyển dụng: Đây là minh chứng cho năng lực và uy tín chuyên môn, giúp ứng viên dễ dàng thu hút sự chú ý và được đánh giá cao trong quá trình tuyển dụng.

- Lợi ích cho doanh nghiệp:

Tuân thủ đúng quy định pháp luật: Doanh nghiệp có kế toán trưởng đạt tiêu chuẩn sẽ tránh được các rủi ro pháp lý liên quan đến kế toán, tài chính.Nâng cao hiệu quả quản lý tài chính: Một kế toán trưởng được đào tạo bài bản sẽ góp phần tăng tính minh bạch, tối ưu hóa các hoạt động quản lý tài chính và hỗ trợ chiến lược phát triển bền vững.

- Hệ quả khi không có chứng chỉ:

Phát sinh rủi ro pháp lý: Thiếu kế toán trưởng có chứng chỉ phù hợp có thể khiến doanh nghiệp vi phạm các quy định pháp luật, dẫn đến các hình thức xử phạt hoặc mất quyền lợi.

Mất niềm tin và giảm sức cạnh tranh: Việc không có nhân sự đủ trình độ trong vị trí chủ chốt có thể làm giảm uy tín của doanh nghiệp trong mắt đối tác, khách hàng, và nhà đầu tư.

III. Ai cần sở hữu chứng chỉ Kế toán trưởng

Kế toán trưởng trong doanh nghiệp: Theo quy định pháp luật hiện hành, cá nhân được bổ nhiệm làm kế toán trưởng tại doanh nghiệp bắt buộc phải sở hữu chứng chỉ hành nghề kế toán trưởng. Quy định này nhằm đảm bảo người đứng đầu bộ phận kế toán có đủ trình độ chuyên môn và kỹ năng để thực hiện các nhiệm vụ quan trọng, từ lập báo cáo tài chính, quản lý nghĩa vụ thuế đến kiểm soát hoạt động tài chính trong doanh nghiệp.

Kế toán trưởng trong cơ quan nhà nước: Không chỉ trong lĩnh vực doanh nghiệp, mà các cơ quan thuộc nhà nước cũng yêu cầu kế toán trưởng phải có chứng chỉ hành nghề kế toán. Điều này nhằm đảm bảo rằng việc quản lý tài sản công và ngân sách nhà nước được thực hiện minh bạch, chính xác và tuân thủ đúng quy định pháp luật.

Những người mong muốn thăng tiến trong lĩnh vực tài chính: Chứng chỉ kế toán trưởng không chỉ là điều kiện cần cho một số vị trí, mà còn mang lại lợi thế lớn cho các ứng viên khi ứng tuyển vào những vai trò quản lý cấp cao như Giám đốc tài chính, kiểm soát viên, kiểm toán nội bộ, chuyên gia thuế hoặc thủ quỹ. Chứng chỉ này thể hiện khả năng đảm nhiệm các công việc đòi hỏi trách nhiệm cao và kiến thức chuyên môn sâu rộng.

Những người muốn cải thiện kỹ năng chuyên môn: Ngay cả khi không có ý định trở thành kế toán trưởng, việc sở hữu chứng chỉ vẫn mang lại giá trị lớn. Nó giúp người học mở rộng hiểu biết về kế toán và tài chính, nâng cao năng lực làm việc, từ đó cải thiện hiệu suất ở bất kỳ vai trò nào liên quan đến lĩnh vực tài chính.

IV. Điều Kiện Để Đạt Được Chứng Chỉ Kế Toán Trưởng

1. Điều kiện học chứng chỉ kế toán trưởng

Điều 2 Thông tư 199/2011/TT-BTC quy định về tiêu chuẩn học viên tham dự khóa học bồi dưỡng kế toán trưởng như sau:

* Đối với người Việt Nam

- Có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, liêm khiết, trung thực, có ý thức chấp hành pháp luật;

- Có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về tài chính, kế toán, kiểm toán từ bậc trung cấp trở lên và có thời gian công tác thực tế về tài chính, kế toán, kiểm toán như sau:

Tối thiểu là 02 năm trở lên kể từ ngày ghi trên bằng tốt nghiệp đại học chuyên ngành tài chính, kế toán, kiểm toán;

Tối thiểu là 03 năm trở lên kể từ ngày ghi trên bằng tốt nghiệp trung cấp hoặc cao đẳng chuyên ngành tài chính, kế toán, kiểm toán.

- Có Đơn xin học, trong đó có xác nhận thời gian công tác thực tế về tài chính, kế toán, kiểm toán của cơ quan đang công tác, kèm theo bản sao có chứng thực Bằng tốt nghiệp chuyên ngành tài chính, kế toán, kiểm toán.

* Đối với người nước ngoài

Có chứng chỉ chuyên gia kế toán, chứng chỉ hành nghề kế toán, chứng chỉ kiểm toán viên hoặc bằng tốt nghiệp đại học của các tổ chức nước ngoài (Được Bộ Tài chính Việt Nam thừa nhận).

Phải có kinh nghiệm thực tế tối thiểu 02 năm để học chứng chỉ kế toán trưởng 

2. Điều kiện thi chứng chỉ kế toán trưởng

Theo Điều 7 Thông tư 199, chỉ những học viên bảo đảm tối thiểu 80% thời gian học tại lớp cho mỗi học phần mới được dự thi học phần đó.

Như vậy, học viên phải tham gia đủ từ 80% tiết học tại lớp cho mỗi học phần thì mới được dự thi kết thúc học phần để tính điểm tốt nghiệp lấy chứng chỉ.

Đồng thời, chỉ những học viên đạt cả hai bài thi hết học phần từ 5 điểm trở lên mới đạt yêu cầu khoá học.

Việc thi đánh giá kết quả được thực hiện như sau:

- Kết thúc mỗi phần trong chương trình học phải tổ chức thi hết học phần trong thời gian tối thiểu là 180 phút.

- Việc thi hết học phần thực hiện dưới hình thức thi viết. Điểm thi chấm theo thang điểm 10 bậc. Bài thi dưới 5 điểm là không đạt yêu cầu.

3. Điều kiện lấy chứng chỉ kế toán trưởng

Theo Điều 9 Thông tư 199, học viên có kết quả thi đạt loại trung bình trở lên (học viên đạt yêu cầu) thì được cấp chứng chỉ bồi dưỡng Kế toán trưởng.

Căn cứ vào kết quả điểm bình quân của 02 bài thi hết học phần (thi lần đầu), kết quả thi được đánh giá theo 04 loại theo Điều 7 Thông tư 199:

- Loại giỏi: Điểm bình quân hai bài thi hết học phần đạt từ 8 điểm trở lên (không có điểm dưới 7);

- Loại khá: Điểm bình quân hai bài thi hết học phần đạt từ 7 điểm trở lên (không có điểm dưới 6);

- Loại trung bình: Điểm bình quân hai bài thi hết học phần đạt từ 5 điểm trở lên (không có điểm dưới 5);

- Loại không đạt yêu cầu: Có bài thi hết học phần dưới 5 điểm.

Học viên có quyền dự thi lại một trong hai bài thi hết học phần không đạt yêu cầu nhưng chỉ được thi lại một lần. Việc tổ chức lại được thực hiện vào cuối khoá học.

Kết quả thi đạt loại trung bình trở lên thì được cấp chứng chỉ kế toán trưởng 

V. Quy Định Pháp Lý Về Chứng Chỉ Kế Toán Trưởng

1. Luật Kế toán 2015

Theo Điều 54 của Luật Kế toán 2015, kế toán trưởng tại các doanh nghiệp, tổ chức và cơ quan nhà nước phải đáp ứng tiêu chuẩn chuyên môn, trong đó bao gồm yêu cầu có chứng chỉ bồi dưỡng kế toán trưởng. Điều này nhằm đảm bảo tính chuyên nghiệp và tuân thủ pháp luật trong công tác kế toán và tài chính.

Luật cũng quy định rõ việc bổ nhiệm kế toán trưởng mà không có chứng chỉ là vi phạm pháp luật, có thể dẫn đến các hậu quả pháp lý nghiêm trọng.

2. Thông tư 199/2011/TT-BTC

Thông tư này hướng dẫn cụ thể về việc tổ chức các khóa bồi dưỡng kế toán trưởng. Nội dung bao gồm:

• Chương trình đào tạo: Gồm các môn học bắt buộc như kế toán tài chính, kế toán quản trị, pháp luật về kế toán và tài chính.

• Điều kiện cấp chứng chỉ: Học viên phải hoàn thành khóa học và vượt qua kỳ thi cuối khóa để được cấp chứng chỉ.

• Thời hạn hiệu lực của chứng chỉ: Chứng chỉ có giá trị trong 5 năm kể từ ngày cấp. Nếu sau 5 năm chưa được bổ nhiệm, học viên cần học lại để được cấp chứng chỉ mới.

3. Hậu quả pháp lý khi không tuân thủ:

Rủi ro đối với doanh nghiệp:

Bổ nhiệm kế toán trưởng không có chứng chỉ hoặc không đáp ứng đủ tiêu chuẩn sẽ bị xử phạt theo các quy định hiện hành.

Các báo cáo tài chính do kế toán trưởng không đủ tiêu chuẩn lập ra có thể bị cơ quan chức năng xem xét lại, gây thiệt hại cho doanh nghiệp.

Phạt hành chính: Doanh nghiệp vi phạm có thể bị phạt hành chính theo Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế toán và kiểm toán.

Ngoài ra, trong trường hợp gây thiệt hại nghiêm trọng, doanh nghiệp và cá nhân liên quan có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý nặng hơn, bao gồm cả hình phạt dân sự hoặc hình sự.

Mất uy tín: Việc không tuân thủ quy định pháp luật có thể làm giảm uy tín của doanh nghiệp trong mắt đối tác, khách hàng và các cơ quan chức năng, từ đó ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh.

VI. Chứng Chỉ Kế Toán Trưởng Có Thực Sự Cần Thiết Không?

1. Khi nào nên hoặc không cần học chứng chỉ kế toán trưởng?

Nên học chứng chỉ kế toán trưởng:

Khi bạn đang hướng tới các vị trí quản lý tài chính như kế toán trưởng, giám đốc tài chính, hoặc kiểm toán nội bộ.

Nếu làm việc trong các doanh nghiệp, tổ chức yêu cầu chứng chỉ theo quy định pháp luật.

Khi bạn muốn củng cố kiến thức và nâng cao năng lực trong lĩnh vực kế toán.

Không cần học chứng chỉ kế toán trưởng:

Nếu bạn không định làm việc ở vai trò quản lý tài chính hoặc kế toán trưởng.
Khi bạn đang theo đuổi các chứng chỉ quốc tế như ACCA, CPA, có phạm vi áp dụng rộng hơn.

2. So sánh với các chứng chỉ khác:

a, Chứng chỉ kế toán trưởng với chứng chỉ ACCA (Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh)

- Phạm vi áp dụng:

Chứng chỉ kế toán trưởng chủ yếu áp dụng cho các doanh nghiệp tại Việt Nam.
ACCA có giá trị toàn cầu, thích hợp cho những ai làm việc trong môi trường quốc tế.

- Nội dung học tập:

Chứng chỉ kế toán trưởng tập trung vào các quy định kế toán tại Việt Nam.

ACCA cung cấp kiến thức toàn diện về kế toán, kiểm toán, quản trị tài chính ở mức độ quốc tế.

- Chi phí và thời gian: Chứng chỉ kế toán trưởng có chi phí và thời gian học thấp hơn đáng kể so với ACCA.

b, Chứng chỉ kế toán trưởng với CPA (Certified Public Accountant)

CPA Việt Nam tương tự chứng chỉ kế toán trưởng nhưng chuyên sâu hơn về kiểm toán và có giá trị đối với các tổ chức kiểm toán công. CPA yêu cầu kiến thức rộng hơn về các lĩnh vực tài chính, kiểm toán và thường dành cho những ai muốn làm việc tại công ty kiểm toán hoặc cơ quan tài chính cấp cao.

Ưu và nhược điểm của từng loại chứng chỉ:

- Chứng chỉ kế toán trưởng

Ưu điểm: Chi phí thấp, thời gian học ngắn, phù hợp với các yêu cầu pháp luật tại Việt Nam.

Nhược điểm: Hạn chế trong việc sử dụng ở môi trường quốc tế.

- Chứng chỉ ACCA

Ưu điểm: Giá trị toàn cầu, phù hợp cho các công việc ở doanh nghiệp đa quốc gia.

Nhược điểm: Học phí cao, thời gian hoàn thành kéo dài.

- Chứng chỉ CPA

Ưu điểm: Tập trung vào kiểm toán và tài chính, phù hợp cho các vai trò kiểm toán nội bộ hoặc công khai.

Nhược điểm: Đòi hỏi thời gian học và thi cử nghiêm ngặt.

Chứng Chỉ Kế Toán Trưởng là một yếu tố không thể thiếu đối với những ai muốn đảm nhận vai trò kế toán trưởng trong doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh các quy định pháp lý và yêu cầu minh bạch tài chính ngày càng được thắt chặt. 

Vậy, Chứng Chỉ Kế Toán Trưởng: Cần Thiết Hay Không? Câu trả lời phụ thuộc vào mục tiêu nghề nghiệp của bạn. Hãy chuẩn bị và trang bị cho mình kiến thức cần thiết để chinh phục bước tiến quan trọng này. Kỹ năng kế toán chúc bạn thành công!

>>> Xem thêm: Học chứng chỉ kế toán trưởng ở đâu rẻ và uy tín nhất?