IFRS Là Gì? Lộ Trình Chuyển Đổi Từ VAS Sang IFRS

Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS) là một tập hợp các quy tắc kế toán quan trọng giúp tăng cường tính minh bạch, tin cậy và khả năng so sánh của các báo cáo tài chính trên phạm vi toàn cầu. Tuy nhiên, chuyển đổi từ Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS) sang IFRS là một quá trình đầy thách thức, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ các doanh nghiệp. Bài viết sau Kỹ năng kế toán sẽ chia sẻ  tổng quan về IFRS là gì, lộ trình chuyển đổi từ VAS sang IFRS. 

1. IFRS là gì?

IFRS (International Financial Reporting Standards) là các tiêu chuẩn kế toán quốc tế được phát triển bởi Hội đồng Tiêu chuẩn Kế toán Quốc tế (IASB - International Accounting Standards Board).

IFRS cung cấp một nền tảng chung để so sánh thông tin tài chính giữa các công ty trên toàn cầu, bằng cách đặt ra các nguyên tắc kế toán và báo cáo tài chính mà các công ty nên tuân thủ khi chuẩn bị báo cáo tài chính.

2. Tầm quan trọng của IFRS

Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế (IFRS) đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy tính minh bạch và nhất quán trong báo cáo tài chính trên phạm vi toàn cầu. Tầm quan trọng của IFRS có thể được hiểu qua các khía cạnh sau:

- Tăng cường tính minh bạch và đáng tin cậy

IFRS giúp các doanh nghiệp trình bày báo cáo tài chính một cách minh bạch và nhất quán, từ đó tăng cường niềm tin của các nhà đầu tư, cổ đông và các bên liên quan. Nhờ việc áp dụng các chuẩn mực quốc tế, thông tin tài chính được công khai một cách rõ ràng, chính xác và dễ hiểu hơn.

- Tạo điều kiện thuận lợi cho huy động vốn quốc tế

Việc áp dụng IFRS giúp các doanh nghiệp Việt Nam dễ dàng tiếp cận các nguồn vốn quốc tế. Nhà đầu tư nước ngoài thường yêu cầu các báo cáo tài chính phải tuân thủ IFRS để đảm bảo tính đồng nhất và so sánh được. Do đó, việc áp dụng IFRS sẽ mở ra nhiều cơ hội huy động vốn từ thị trường quốc tế.

- Tăng cường khả năng so sánh quốc tế

IFRS tạo ra một ngôn ngữ kế toán chung cho các doanh nghiệp trên toàn thế giới, giúp các nhà đầu tư và phân tích tài chính dễ dàng so sánh hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp ở các quốc gia khác nhau. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh toàn cầu hóa, khi các doanh nghiệp ngày càng mở rộng hoạt động ra ngoài biên giới quốc gia.

- Hỗ trợ quản lý và ra quyết định

Báo cáo tài chính theo IFRS cung cấp thông tin chi tiết và đáng tin cậy, giúp ban lãnh đạo doanh nghiệp có cơ sở vững chắc để đưa ra các quyết định quản lý và chiến lược. IFRS không chỉ tập trung vào số liệu tài chính mà còn chú trọng đến việc trình bày các thông tin phi tài chính quan trọng.

- Phù hợp với các yêu cầu pháp lý và quy định quốc tế

Nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế yêu cầu hoặc khuyến khích việc áp dụng IFRS. Do đó, việc chuyển đổi sang IFRS không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định hiện hành mà còn chuẩn bị tốt hơn cho các yêu cầu pháp lý và quy định trong tương lai.

3. Lộ trình chuyển đổi từ VAS sang IFRS

Ngày 16/3/2020, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 345/QĐ-BTC phê duyệt Đề án áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính tại Việt Nam. Theo đó, việc triển khai chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) tại Việt Nam sẽ diễn ra theo 03 giai đoạn.

3.1. Giai đoạn chuẩn bị (2020-2021)

Trong giai đoạn này, các hoạt động chính bao gồm:

• Xây dựng và ban hành Đề án áp dụng chuẩn mực báo cáo tài chính IFRS tại Việt Nam trước tháng 3/2020.
• Thành lập Ban dịch thuật và soát xét, hoàn thành bản dịch IFRS sang tiếng Việt trước tháng 12/2020.
• Bộ Tài chính xây dựng, ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật phù hợp công bố bản dịch IFRS sang tiếng Việt trước tháng 3/2021.
• Bộ Tài chính xây dựng, ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật về cách thức áp dụng IFRS và bổ sung, sửa đổi cơ chế tài chính liên quan trước ngày 15/11/2021.
• Đào tạo nguồn nhân lực và thiết lập quy trình để chuẩn bị triển khai áp dụng IFRS cho các doanh nghiệp.

3.2. Giai đoạn 1: Áp dụng tự nguyện (2022 đến 2025)

Trong giai đoạn này, các doanh nghiệp có nhu cầu và đủ điều kiện có thể tự nguyện áp dụng chuẩn mực IFRS. Doanh nghiệp cần thông báo với Bộ Tài chính trước khi triển khai và chọn loại báo cáo tài chính phù hợp. Cụ thể:

Báo cáo tài chính hợp nhất:

• Công ty mẹ của tập đoàn kinh tế Nhà nước có quy mô lớn hoặc có các khoản vay từ các định chế tài chính quốc tế;
• Công ty mẹ là công ty niêm yết;
• Công ty đại chúng quy mô lớn là công ty mẹ nhưng chưa niêm yết;
  Các công ty mẹ khác.

Báo cáo tài chính riêng: Các doanh nghiệp 100% vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, là công ty con của công ty mẹ ở nước ngoài có nhu cầu và đủ nguồn lực.

3.3. Giai đoạn 2: Áp dụng bắt buộc sau năm 2025

Theo lộ trình, sau năm 2025, tất cả các doanh nghiệp phải bắt buộc sử dụng IFRS:

Báo cáo tài chính hợp nhất:

• Bắt buộc áp dụng đối với tất cả các doanh nghiệp đã tự nguyện áp dụng ở giai đoạn 1, trừ các doanh nghiệp áp dụng chế độ kế toán siêu nhỏ.
• Các công ty mẹ không thuộc đối tượng bắt buộc nếu có nhu cầu và đủ điều kiện có thể tham gia tự nguyện.
   

Báo cáo tài chính riêng: Bộ Tài chính sẽ quy định thời điểm áp dụng bắt buộc hoặc tự nguyện dựa trên tình hình thực tế của giai đoạn 1 để đảm bảo tính hiệu quả và khả thi.

Với việc áp dụng IFRS, các doanh nghiệp phải thực hiện thuyết minh chi tiết trong báo cáo tài chính về các nội dung khác biệt giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế (nếu có), đồng thời phải đáp ứng các yêu cầu kê khai và nộp thuế theo quy định của pháp luật về thuế.

Việc chuyển đổi sang sử dụng chuẩn mực kế toán quốc tế (IFRS) không có nghĩa là những kiến thức kế toán trước đây (Các quy định và thực tiễn của chuẩn mực kế toán Việt Nam - VAS) sẽ không còn sử dụng được. Thực tế, những kiến thức và kỹ năng kế toán VAS vẫn rất quan trọng và có thể sẽ phải áp dụng song song với IFRS trong quá trình chuyển đổi và trong một số trường hợp cụ thể.