Kế Toán Doanh Nghiệp FDI - Cần Trang Bị Những Gì
Kế toán doanh nghiệp FDI là một lĩnh vực đòi hỏi nhiều kiến thức và kỹ năng chuyên môn, cũng như khả năng thích ứng với các quy định và tiêu chuẩn kế toán quốc tế. Để làm tốt công việc kế toán doanh nghiệp FDI, bạn cần trang bị cho mình những gì? Đây là câu hỏi mà nhiều người quan tâm, đặc biệt là những người mới bắt đầu hoặc có ý định theo đuổi sự nghiệp kế toán doanh nghiệp FDI.
Trong bài viết này, Kỹ Năng Kế Toán sẽ giới thiệu cho bạn một số yếu tố cần thiết để trở thành một kế toán doanh nghiệp FDI chuyên nghiệp và hiệu quả.
1. FDI là gì? Doanh nghiệp FDI là gì?
FDI là viết tắt của cụm từ tiếng anh Foreign Direct Investment, có nghĩa là đầu tư trực tiếp nước ngoài. FDI được hiểu là hình thức đầu tư dài hạn của tổ chức hoặc cá nhân nước này vào nước khác bằng cách thiết lập, xây dựng cơ sở kinh doanh, nhà xưởng sản xuất, chi nhánh với mục đích đạt được các lợi ích lâu dài và nắm quyền quản lý cơ sở, chi nhánh hoạt động kinh doanh này.
Doanh nghiệp FDI là doanh nghiệp hoạt động với vốn đầu tư nước ngoài nhưng hoạt động trên lãnh thổ của quốc gia mình và sử dụng vốn đầu tư chủ yếu trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh doanh nghiệp. Bên cạnh đó, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là tổ chức kinh tế có nhà đầu tư nước ngoài là thành viên hoặc cổ đông. Doanh nghiệp FDI theo quy định của Luật Đầu tư 2020 được coi là tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.
Kế toán doanh nghiệp FDI là gì?
Kế toán doanh nghiệp FDI là một lĩnh vực kế toán liên quan đến các hoạt động doanh nghiệp, giao dịch kinh tế, tài chính của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) tại Việt Nam. Kế toán doanh nghiệp FDI không chỉ tuân thủ các quy định pháp luật của Việt Nam mà còn các tiêu chuẩn kế toán quốc tế về kế toán, báo cáo, thuế,...
Bên cạnh đó, kế toán doanh nghiệp FDI còn phải đối mặt với nhiều rủi ro và khó khăn trong công việc như việc xử lý các nghiệp vụ kế toán phức tạp như tỷ giá hối đoái, kiểm toán, kiểm tra thuế, giá trị gia tăng,...
Tầm quan trọng của doanh nghiệp FDI đối với kinh tế quốc gia
Doanh nghiệp FDI có tầm quan trọng đối với kinh tế quốc gia vì nhiều lý do, chẳng hạn như:
- Doanh nghiệp FDI cung cấp vốn đầu tư dồi dào cho các dự án kinh doanh, góp phần thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế đất nước và thu hút các nguồn lực khác như nguyên liệu, thiết bị, người lao động,...
- Doanh nghiệp FDI mang lại công nghệ sản xuất mới, quy trình sản xuất tiên tiến và quản lý chuyên nghiệp, qua đó nâng cao năng lực cạnh tranh của quốc gia và cải tiến, thúc đẩy sự đổi mới.
- Doanh nghiệp FDI tạo ra việc làm, giúp giảm tỷ lệ thất nghiệp và cải thiện mức sống của người dân. Với việc chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực, qua đó doanh nghiệp FDI còn đóng vai trò quan trọng trong cải thiện chất lượng lao động và nâng cao năng lực sản xuất, trình độ tay nghề của người lao động.
- Doanh nghiệp FDI mở rộng thị trường cho các sản phẩm và dịch vụ của quốc gia, từ đó tăng cường xuất khẩu và thu nhập. Đồng thời, giảm thiểu sự phụ thuộc vào một số mặt hàng và thị trường độc quyền nhất định, từ đó giảm rủi ro kinh tế.
- Doanh nghiệp FDI góp phần vào việc thực hiện các cam kết quốc tế của quốc gia, như tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn kế toán, thuế, môi trường, bảo hộ lao động,... Thúc đẩy sự hợp tác và hòa bình giữa các các quốc gia.
Tóm lại, doanh nghiệp FDI là một yếu tố quan trọng trong sự phát triển kinh tế của một quốc gia. Tuy nhiên, doanh nghiệp FDI cũng có thể mang lại một số ảnh hưởng tiêu cực, như cạnh tranh không lành mạnh, chuyển dịch nguồn lực sang các ngành có lợi ích cao nhưng ít góp phần vào sự phát triển bền vững, hoặc gây ra các vấn đề xã hội và môi trường. Do đó, việc điều tiết và quản lý doanh nghiệp FDI là rất cần thiết để tối ưu hóa lợi ích và hạn chế rủi ro của FDI đối với kinh tế quốc gia.
2. Các nghiệp vụ kế toán trong doanh nghiệp FDI
Các nghiệp vụ kế toán doanh nghiệp FDI là các công việc liên quan đến việc ghi nhận, xử lý, báo cáo và kiểm soát các hoạt động kinh tế tài chính của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Các nghiệp vụ kế toán doanh nghiệp FDI có một số đặc điểm sau:
- Các nghiệp vụ kế toán doanh nghiệp FDI phải tuân thủ các quy định pháp luật của Việt Nam và các tiêu chuẩn kế toán quốc tế, đặc biệt là IFRS (International Financial Reporting Standards) và US GAAP (Generally Accepted Accounting Principles). Ngoài ra, các nghiệp vụ kế toán doanh nghiệp FDI cũng phải phù hợp với loại hình, đặc điểm, yêu cầu của công ty mẹ và nhà đầu tư nước ngoài.
- Các nghiệp vụ kế toán doanh nghiệp FDI có liên quan đến việc xử lý các giao dịch bằng ngoại tệ, như mua bán hàng hóa, dịch vụ, vay mượn, góp vốn, chuyển giá, chia lợi nhuận,... Bên cạnh đó, nghiệp vụ kế toán doanh nghiệp FDI phải áp dụng các nguyên tắc và quy định chuyển đổi tỷ giá hối đoái, công nhận thu nhập hoặc chi phí chênh lệch tỷ giá hoặc xác định giá trị hợp lý của các giao dịch.
- Các nghiệp vụ kế toán doanh nghiệp FDI cần phải lập và quản lý sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ, báo cáo tài chính theo các quy định pháp luật về kế toán và thuế. Kế toán doanh nghiệp FDI cũng cần phải biên dịch các sổ sách kế toán, chứng từ, hóa đơn, báo cáo tài chính từ tiếng Việt sang tiếng nước đầu tư hoặc ngược lại.
- Các nghiệp vụ kế toán doanh nghiệp FDI cần phải thực hiện các nghĩa vụ thuế theo luật thuế của Việt Nam, như thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân, thuế xuất nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường,... Tuy nhiên, phải tuân thủ các cam kết thuế ưu đãi, giảm hoặc miễn thuế theo các hiệp định thương mại tự do hoặc ký kết giữa hai nước với nhau.
- Các nghiệp vụ kế toán doanh nghiệp FDI cần phải tham gia vào việc kiểm tra, kiểm soát và kiểm toán các hoạt động kinh tế tài chính của doanh nghiệp. Các nghiệp vụ kế toán doanh nghiệp FDI cần phải hợp tác với các cơ quan nhà nước như cục thuế, ngân hàng nhà nước, tổng cục thống kê,...
Doanh nghiệp nước ngoài áp dụng chế độ kế toán nào?
Các doanh nghiệp FDI phải tuân thủ các quy định về kế toán của Việt Nam, bao gồm:
- Doanh nghiệp FDI hạch toán kế toán theo Chế độ kế toán của Việt Nam để phản ánh, theo dõi quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh của đơn vị.
- Phải tuân thủ các quy định pháp luật của Việt Nam và các tiêu chuẩn kế toán quốc tế, đặc biệt là IAS, IFRS và US GAAP.
- Kế toán doanh nghiệp FDI phải áp dụng hệ thống tài khoản kế toán của Chế độ kế toán doanh nghiệp Việt Nam ban hành kèm theo Thông tư 200/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính.
- Trường hợp sử dụng hệ thống tài khoản kế toán của quốc gia khác để phù hợp và thống nhất với hoạt động quản lý của tổ chức, doanh nghiệp FDI phải có văn bản đề nghị Bộ Tài chính chấp nhuận thì mới được áp dụng.
Lưu ý: Doanh nghiệp FDI có thể lập báo cáo tài chính theo tiêu chuẩn IFRS để phục vụ cho mục đích như thu hút đầu tư, giao dịch liên kết, sáp nhập, mua bán,... nhưng không thay thế được báo cáo tài chính theo Chế độ kế toán của Việt Nam.
Sẽ có bạn nhầm lẫn giữa Kế toán tài chính và kiểm toán cho doanh nghiệp FDI, vậy phân biệt chúng như thế nào?
Kế toán tài chính là quá trình ghi nhận, phân loại, tổng hợp và báo cáo các thông tin về tình hình tài chính, kết quả hoạt động, dòng tiền và các chỉ tiêu khác của doanh nghiệp theo các quy định pháp luật và tiêu chuẩn kế toán quốc tế.
Trong khi, kiểm toán là quá trình xác minh tính hợp lệ, chính xác và trung thực của báo cáo tài chính của doanh nghiệp bởi một tổ chức kiểm toán độc lập có uy tín và chuyên nghiệp.
Kế toán tài chính và kiểm toán cho doanh nghiệp FDI là hai lĩnh vực có vai trò rất quan trọng trong việc quản lý, điều hành và phát triển doanh nghiệp. Các doanh nghiệp FDI cần có một hệ thống kế toán hiệu quả, minh bạch và tuân thủ các quy định pháp luật để đảm bảo tính hợp pháp, an toàn và hiệu suất của hoạt động sản xuất kinh doanh. Đồng thời, cũng cần có một tổ chức kiểm toán uy tín, chuyên nghiệp và độc lập để xác nhận tính hợp lý, chính xác và trung thực của báo cáo tài chính, cũng như cung cấp các ý kiến, khuyến nghị và giải pháp cải tiến cho doanh nghiệp.
Xem thêm: Khóa Học Kế Toán Cho Doanh Nghiệp Nước Ngoài FDI
3. Công việc kế toán doanh nghiệp FDI
Công việc kế toán doanh nghiệp FDI bao gồm những nội dung chính sau đây:
- Lập và quản lý, lưu trữ sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ, dữ liệu kế toán, báo cáo tài chính theo các quy định pháp luật về kế toán, thuế của Việt Nam và nước ngoài.
- Áp dụng các phương pháp kế toán tức là ghi nhận các giao dịch kinh tế ngay khi chúng xảy ra.
- Xử lý các nghiệp vụ kế toán phức tạp như tỷ giá hối đoái, kiểm toán, kiểm tra thuế…
- Thiết lập các kiểm soát nội bộ để đảm bảo tính minh bạch, trung thực, đầy đủ và hợp lý của thông tin tài chính.
- Tư vấn, lên kế hoạch, tổ chức phù hợp kế toán doanh nghiệp với nước sở tại sao cho đặc thù của công ty nước ngoài.
- Thực hiện các giao dịch kinh tế phát sinh của doanh nghiệp với các bên liên quan trong và ngoài nước, như khách hàng, nhà cung cấp, ngân hàng, cơ quan thuế, kiểm toán hay hải quan…
- Lập bảng lương và tính lương, tính thuế thu nhập cá nhân cho người lao động…
So sánh giữa kế toán doanh nghiệp thường và doanh nghiệp FDI
Kế toán là một hoạt động quan trọng của mọi doanh nghiệp, bao gồm cả doanh nghiệp thường và doanh nghiệp FDI (vốn đầu tư nước ngoài). Tuy nhiên, có một số điểm khác biệt giữa kế toán doanh nghiệp thường và kế toán doanh nghiệp FDI. Dưới đây là một số so sánh chính:
Tiêu chí so sánh | Doanh nghiệp FDI | Doanh nghiệp thường |
Khối lượng hoạt động kế toán | Có quy mô lớn hơn, hoạt động kinh doanh phức tạp hơn và phải tuân thủ nhiều quy định hơn của cả hai nước, do đó khối lượng hoạt động kế toán cũng cao hơn | Đa dạng quy mô hoạt động của doanh nghiệp, thường có hoạt động đơn giản hơn và chỉ tuân thủ chế độ kế toán Việt Nam. |
Phương pháp kế toán | Phải áp dụng phương pháp kế toán theo cơ sở dồn tích, tức là ghi nhận các giao dịch ngay khi chúng xảy ra, bất kể đã thanh toán hay chưa. Phương pháp này tuân thủ các chuẩn mực kế toán quốc tế và cho ra báo cáo tài chính chính xác hơn. | Có thể lựa chọn phương pháp kế toán theo cơ sở tiền mặt, tức là chỉ ghi nhận các giao dịch khi đã có dòng tiền. Phương pháp này sẽ đơn giản, dễ hiểu hơn và ít tốn thời gian hơn |
Yêu cầu về báo cáo tài chính | Lập báo cáo tài chính theo các tiêu chuẩn kế toán Việt Nam và nước ngoài. Các báo cáo này phải được biên dịch sang tiếng nước ngoài và được kiểm toán bởi các tổ chức kiểm toán uy tín. | Chỉ cần lập báo cáo tài chính theo quy định và tiêu chuẩn của Việt Nam, không cần biên dịch hay kiểm toán. |
Kiểm soát nội bộ | Cần thiết lập các kiểm soát nội bộ vững chắc để đảm bảo tính minh bạch, trung thực và hợp lý của thông tin tài chính. Các kiểm soát này bao gồm việc phân quyền trách nhiệm, kiểm tra chéo, giám sát và đánh giá hiệu quả. | Thường có thể linh hoạt hơn trong việc thiết lập kiểm soát nội bộ tùy theo quy mô và ngành nghề hoạt động của doanh nghiệp |
Thuế suất | Thực hiện nghĩa vụ đóng thuế đầy đủ cho nước sở tại, đồng thời kiểm tra chính sách ưu đãi, giảm thuế và miễn thuế giữa các nước trong hiệp định tự do thương mại, hoặc ký kết giữa các nước. | Thực hiện nghĩa vụ đóng thuế đầy đủ theo chính sách quy định về Thuế của Việt Nam. |
Một số yêu cầu tuyển dụng khi ứng tuyển vào một số vị trí kế toán của doanh nghiệp FDI
Một số yêu cầu tuyển dụng khi ứng tuyển vào một số vị trí kế toán của doanh nghiệp FDI là:
- Có bằng cấp chuyên ngành kế, kiểm toán hoặc các chứng chỉ liên quan chuyên ngành như ACCA, CPA, CFA, CMA, CAT…
- Có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực kế toán, thuế, kiểm toán, tư vấn pháp lý thuế, kế - kiểm,…
- Có khả năng sử dụng thành thạo các phần mềm kế toán hiện hành như MISA, FAST, Excel hoặc Google sheets…
- Thành thạo chế độ kế toán Việt Nam và các tiêu chuẩn, quy định kế toán quốc tế.
- Có khả năng giao tiếp, biên dịch tiếng Anh hoặc tiếng của nước đầu tư.
- Có tinh thần trách nhiệm, cẩn thận, chính xác và chuyên nghiệp.
Tuy nhiên, mỗi doanh nghiệp FDI sẽ có yêu cầu khác nhau tùy theo vị trí, loại hình của họ. Các bạn có thể tìm hiểu kĩ hơn ở các web tuyển dụng kế toán doanh nghiệp FDI hoặc theo dõi chính các doanh nghiệp FDI ở Việt Nam như Samsung, LG, Honda,...
4. Cơ hội và thách thức của kế toán doanh nghiệp FDI
Cơ hội của kế toán doanh nghiệp FDI:
- Có cơ hội tiếp xúc với các tiêu chuẩn kế toán quốc tế, áp dụng các phương pháp kế toán hiện đại, thực hiện các báo cáo kế toán chuyên nghiệp và chính xác.
- Có cơ hội học hỏi và nâng cao kỹ năng ngoại ngữ, giao tiếp, biên dịch, quản lý và giải quyết vấn đề phát sinh từ nhà đầu tư và các đối tác nước ngoài
- Có cơ hội được hưởng mức lương và đãi ngộ, phúc lợi cao, cũng như cơ hội thăng tiến rộng mở trong sự nghiệp.
- Có thể được doanh nghiệp FDI cử đi học nâng cao các chứng chỉ chuyên ngành hoặc liên quan.
Thách thức của kế toán doanh nghiệp FDI:
- Kế toán sẽ phải tuân thủ đồng thời các quy định pháp luật Việt Nam và các tiêu chuẩn kế toán, kiểm toán, thuế quốc tế. Nhiều lúc sẽ bị nhầm lẫn hoặc phát sinh vấn đề mâu thuẫn.
- Phải đối mặt với một số rủi ro và khó khăn khi làm kế toán doanh nghiệp FDI như xử lý các nghiệp vụ kế toán phức tạp.
- Cạnh tranh với các kế toán viên khác trong và ngoài nước, đồng thời yêu cầu phải có trình độ chuyên môn cao, có ít nhất 1 năm kinh nghiệm thực tế tại các doanh nghiệp FDI,...
Để có thể vượt qua các thách thức và tận dụng các cơ hội của kế toán doanh nghiệp FDI, các kế toán viên cần phải không ngừng học hỏi, cập nhật kiến thức, kỹ năng, rèn luyện tinh thần và thái độ làm việc. Các kế toán viên cũng cần phải có sự linh hoạt, thích ứng và hợp tác trong môi trường làm việc đa dạng văn hóa. Ngoài ra, các kế toán viên cũng cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tỉ mỉ và chính xác trong việc lập và kiểm tra các báo cáo kế toán.
5. Chia sẻ kinh nghiệm làm kế toán cho công ty nước ngoài
Để có được kinh nghiệm làm kế toán cho công ty nước ngoài thì bạn phải không ngại trải nghiệm, va chạm thực tế, kỹ năng kế toán là sự hiểu biết, bản lĩnh nghề nghiệp. Để trở thành một kế toán viên nói chung và một kế toán doanh nghiệp FDI nói riêng, thì bạn cần có đủ hai yếu tố trên. Bên cạnh đó, khi làm việc bạn cần chú ý đến những điểm sau:
- Kiểm tra các chứng từ, hóa đơn đầu vào, đầu ra cho phù hợp đồng thời hai yếu tố là chế độ kế toán Việt Nam và các chuẩn mực kế toán quốc tế.
- Dựa trên các chứng từ, hóa đơn ngân hàng đưa ra số liệu về công nợ, hàng tồn kho với công ty nước ngoài hàng tháng, quý và những cố liệu công ty cần.
- Phân loại, sắp xếp, lưu trữ mọi chứng từ kế toán, sổ sách một cách logic, khoa học vì sẽ có chứng từ cần biên dịch.
- Định khoản các nghiệp vụ kế toán, giao dịch phát sinh vào phần mềm kế toán và ghi chép theo ngày.
- Lập, theo dõi và in các loại sổ sách kế toán theo các mẫu quy định của pháp luật.
- Lập và nộp báo cáo, bản kê khai gửi cơ quan thuế đúng thời gian quy định: tháng, quý, năm, quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp, tránh đánh thuế hai lần với nước ngoài.
Kế toán doanh nghiệp FDI là một công việc đầy thách thức và hấp dẫn, nhưng cũng đòi hỏi bạn phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và nâng cao liên tục năng lực chuyên môn. Bạn cần trang bị cho mình những kiến thức và kỹ năng cơ bản về kế toán, luật thuế, tiền tệ, ngôn ngữ và văn hóa của các nước đầu tư vào Việt Nam cũng như các quy định và tiêu chuẩn kế toán quốc tế. Và quan trọng nhất, bạn cần có niềm đam mê và yêu thích công việc kế toán doanh nghiệp FDI.
Hy vọng bài viết của Kỹ Năng Kế Toán đã cung cấp cho bạn một cái nhìn tổng quan về công việc kế toán doanh nghiệp FDI và những gì bạn cần trang bị cho mình để thành công trong lĩnh vực này. Chúc bạn sớm đạt được mục tiêu của mình!
Xem thêm: