Hướng Dẫn Quyết Toán Thuế Thu Nhập Cá Nhân (TNCN)

Bạn có biết rằng quyết toán thuế thu nhập cá nhân là một trong những nghĩa vụ công dân của bạn? Quyết toán thuế thu nhập cá nhân là việc bạn tự tính toán và nộp cho nhà nước số tiền thuế phải trả theo thu nhập cá nhân của bạn trong một năm.

Quyết toán thuế thu nhập cá nhân không chỉ giúp bạn tuân thủ pháp luật, mà còn giúp bạn kiểm soát được tình hình tài chính của mình, tránh bị phạt hay bị truy thu thuế. Ngoài ra, quyết toán thuế thu nhập cá nhân còn giúp bạn hưởng được các chính sách ưu đãi, miễn giảm hoặc hoàn trả thuế của nhà nước.

Vậy bạn đã biết cách quyết toán thuế thu nhập cá nhân chưa? Kỹ Năng Kế Toán sẽ hướng dẫn bạn từng bước để quyết toán thuế thu nhập cá nhân một cách dễ dàng, chính xác và hiệu quả trong bài viết này.

1. Quyết toán Thuế là gì? Quyết toán Thuế thu nhập cá nhân là gì? 

Theo Luật Thuế thu nhập cá nhân năm 2021 sửa đổi bổ sung Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007, quyết toán thuế là việc cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp tiến hành các công việc kê khai số thuế trong năm tính thuế với cơ quan thanh tra thuế nhà nước về các vấn đề số thuế cần phải nộp thêm, hoàn trả số thuế nộp thừa và bù trừ thuế vào kỳ tiếp theo.

Tương tự với khái niệm về quyết toán thuế, quyết toán thuế thu nhập cá nhân được hiểu như sau:

Quyết toán thuế thu nhập cá nhân là việc cá nhân, tổ chức được ủy quyền tiến hành kê khai số thuế trong một năm tính thuế dựa trên tổng thu nhập cá nhân, về các vấn đề số thuế cần phải nộp thêm, hoàn trả và bù trừ thuế đã nộp thừa vào kỳ tiếp theo.

Quyết toán thuế thu nhập cá nhân có mục đích 

• Mang lại lợi ích cho cá nhân nộp thuế nếu được nhận tiền thuế còn thừa theo quy định của pháp luật.
• Thể hiện sự tuân thủ quy định của pháp luật thuế của mỗi công dân đối với nghĩa vụ của mình.
• Giảm bớt sự chênh lệch giữa các tầng lớp dân cư về mặt thu nhập.

Quyết toán thuế thu nhập cá nhân có thể được cá nhân hoặc tổ chức, doanh nghiệp nơi mà cá nhân đó đang công tác thực hiện thay (tuy nhiên phải được cá nhân nộp thuế ủy quyền). 

Cách quyết toán thuế hiện nay 

• Hình thức nộp trực tiếp tại cơ quan thuế
• Hình thức nộp qua đường bưu điện
• Hình thức nộp trực tuyến tại website chính của Tổng cục Thuế.

Cách tính thuế thu nhập cá nhân phụ thuộc vào các yếu tố 

Thu nhập chịu thuế: là phần thu nhập của cá nhân sau khi đã trừ đi các khoản giảm chi phí theo quy định.

Thu nhập tính thuế: là phần thu nhập chịu thuế sau khi đã trừ đi các khoản giảm trừ gia cảnh và bản thân theo quy định.

Bảng tính lũy tiến: là bảng quy định các bậc thu nhập và tỷ lệ phần trăm tính thuế áp dụng để tính số tiền phải nộp cho từng mức thu nhập.

2. Thời hạn quyết toán thuế thu nhập cá nhân 2023 

Theo Khoản 2 Điều 44 Luật Quản lý thuế 2019, thời hạn quyết toán thuế thu nhập cá nhân có hai trường hợp được quy định như sau:

Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng thứ 3 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch hoặc năm tài chính đối với hồ sơ quyết toán thuế năm; chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng đầu tiên của năm dương lịch hoặc năm tài chính đối với hồ sơ khai thuế năm;

Chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng thứ 4 kể từ ngày kết thúc năm dương lịch đối với hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân của cá nhân trực tiếp quyết toán thuế.

Theo đó, thời hạn quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm 2023 như sau:

Nếu bạn có tổng thu nhập từ tiền lương, tiền công và ủy quyền cho doanh nghiệp, cá nhân trả thu nhập quyết toán thuế thay cho bạn, thì thời hạn quyết toán thuế chậm nhất sẽ là ngày 31/3/2023. 

Nếu bạn có tổng thu nhập từ tiền lương, tiền công và trực tiếp thực hiện quyết toán thuế mà không ủy quyền, thì thời hạn quyết toán thuế là chậm nhất là ngày 04/5/2023 (thường chậm nhất là 30/4/2023 nhưng do thời hạn trùng với ngày nghỉ lễ nên ngày cuối cùng của thời hạn được tính là ngày làm việc liền kề sau ngày nghỉ đó).

Lưu ý: Nếu bạn không thực hiện quyết toán thuế đúng thời hạn ở trên, bạn sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định của pháp luật với thời gian và mức phạt như sau:

3. Đối tượng phải nộp quyết toán thuế thu nhập cá nhân 

Căn cứ điểm d khoản 6 Điều 8 Nghị định 126/2020/NĐ-CP và Công văn 636/TCT-DNNCN, những đối tượng sau phải quyết toán thuế thu nhập cá nhân:

• Cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp trả tiền lương, tiền công 
• Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công trực tiếp thực hiện quyết toán với cơ quan thuế
• Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công không trực tiếp quyết toán thuế mà ủy quyền cho tổ chức, cá nhân làm thay cho mình

Bạn cần lưu ý rằng nếu bạn không nằm trong ba đối tượng trên, bạn không phải nộp quyết toán thuế thu nhập cá nhân.

Ngoài ra, có năm trường hợp mà cá nhân không phải quyết toán thuế thu nhập cá nhân bao gồm:

• Bạn có số thuế phải nộp thêm sau quyết toán thuế thu nhập cá nhân của từng năm nhỏ hơn 50.000 đồng.
• Bạn có số thuế phải nộp nhỏ hơn số thuế đã tạm nộp trong năm nhưng bạn không có yêu cầu bù trừ hoặc hoàn thuế vào kỳ khai tiếp theo.
• Bạn có thu nhập từ tiền lương, tiền công có ký hợp đồng lao động từ 03 tháng trở lên tại một doanh nghiệp, đồng thời có thu nhập ngoài ở các nơi khác bình quân một tháng trong năm không quá 10 triệu đồng và đã được khấu trừ thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ 10%, nếu không có yêu cầu thì không phải quyết toán đối với phần thu nhập này
• Bạn được người sử dụng lao động mua bảo hiểm nhân thọ (trừ bảo hiểm hưu trí tự nguyện) hoặc bảo hiểm không bắt buộc khác có tích lũy về phí bảo hiểm mà người sử dụng lao động hoặc doanh nghiệp bảo hiểm đã khấu trừ theo tỷ lệ 10% trên khoản tiền phí bảo hiểm thì không phải quyết toán đối với phần thu nhập này
• Bạn là tổ chức, cá nhân trả tiền lương, tiền công mà không phát sinh trả thu nhập hoặc chấm dứt hoạt động, giải thể có phát sinh trả thu nhập nhưng không phát sinh khấu trừ thuế thu nhập cá nhân thì không phải quyết toán.

4. Hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân 

Khi bạn quyết toán thuế thì bạn phải đồng thời nộp hồ sơ quyết toán cho cơ quan thuế. Vậy hồ sơ quyết toán thuế thu nhập cá nhân gồm có những giấy tờ nào?

Theo Nghị định 126/2020/NĐ-CP và mẫu tờ khai ban hành kèm theo Thông tư 80/2021/TT-BTC, thông thường một bộ hồ sơ quyết toán gồm có: 

• Tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân theo mẫu quy định của Bộ Tài chính (bạn có thể lập trực tuyến hoặc in ra giấy).
• Phụ lục bảng kê giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc theo quy định của Bộ Tài chính (chỉ áp dụng cho những người có người phụ thuộc và phải có chứng minh).
• Bản sao hoặc bản chụp từ bản chính các chứng từ chứng minh số thuế đã khấu trừ, số thuế đã nộp ở nước ngoài, số thuế đã tạm nộp trong năm (nếu có).

Bạn cần lưu ý rằng hồ sơ quyết toán thuế TNCN có thể khác nhau tùy theo đối tượng và hình thức quyết toán. Bạn có thể tham khảo bảng sau để biết cụ thể:

5. Mẫu tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân 

Các bạn có thể tải mẫu 02/QTT-TNCN - Tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân theo Thông tư 80/2021/TT-BTC ở đây .

6. Hướng dẫn nộp tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân qua mạng 

Nộp tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân qua mạng là một dịch vụ cho phép người nộp thuế thực hiện kê khai và nộp tờ khai quyết toán thuế trực tuyến trên Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế. Đây là một cách tiện lợi, nhanh chóng và an toàn để thực hiện nghĩa vụ nộp thuế của bạn.

Bạn có thể nộp tờ khai quyết toán thuế thu nhập cá nhân qua mạng theo một trong hai cách sau:

Bước 1: Đăng ký và đăng nhập vào hệ thống kê khai thuế qua mạng tại đường link thuedientu.gdt.gov.vn . Bạn cần có mã số thuế, số điện thoại và địa chỉ email để đăng ký.

Bước 2: Kê khai thuế và nộp tờ khai thuế thu nhập cá nhân qua mạng. Bạn cần chọn loại tờ khai phù hợp với đối tượng quyết toán đã được nêu ở trên, là mẫu 02/QTT-TNCN - Tờ khai quyết toán thuế TNCN (TT80/2021) nếu cá nhân trực tiếp quyết toán hoặc ủy quyền. Tiếp đó, điền các thông tin yêu cầu, bao gồm: Mã số thuế, họ và tên người nộp thuế, địa chỉ người nộp thuế, số tài khoản ngân hàng, kỳ tính thuế, loại thuế, số tiền nộp, nội dung nộp.

Bước 3: Ký chữ ký điện tử và hoàn thành việc nộp tờ khai thuế. Bạn cần có chứng thư số để ký điện tử tờ khai và xác nhận giao dịch nộp thuế với ngân hàng thương mại đang sử dụng theo hướng dẫn của ngân hàng.

Bước 4: Kiểm tra lại kết quả nộp tờ khai thuế. Bạn có thể kiểm tra kết quả nộp tờ khai trên Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế hoặc trên trang web của ngân hàng thương mại.

7. Ủy quyền quyết toán thuế thu nhập cá nhân 

Ủy quyền quyết toán thuế thu nhập cá nhân là quá trình người phải nộp thuế thuế nhập cá nhân (người ủy quyền) cấp phép cho một cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp (người được ủy quyền) thực hiện nghĩa vụ quyết toán thuế thu nhập cá nhân thay cho người nộp thuế. Đây là một cách tiện lợi và an toàn để thực hiện nghĩa vụ nộp thuế của bạn.

Để ủy quyền quyết toán thuế cho tổ chức, doanh nghiệp, bạn cần có mẫu giấy theo mẫu số 02/UQ-QTT-TNCN ban hành kèm theo Thông tư 92/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính. Bạn cần ghi chính xác họ tên, quốc tịch, mã số thuế, địa chỉ, số tài khoản ngân hàng, loại thuế, kỳ tính thuế, số tiền nộp và nội dung nộp của bạn. Bạn cũng cần chọn đúng trường hợp của bạn là chỉ có thu nhập chịu thuế tại một nơi hay có thu nhập vãng lai ở các nơi khác.

Có bắt buộc ủy quyền quyết toán Thuế TNCN không? 

Theo quy định của pháp luật, ủy quyền quyết toán thuế TNCN không có bắt buộc. Đây là một quyền lợi của người nộp thuế để tiết kiệm thời gian và công sức khi thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Tuy nhiên, không phải tất cả các cá nhân đều được ủy quyền quyết toán thuế TNCN

Quyết toán thuế thu nhập cá nhân là một trong những nghĩa vụ quan trọng của người nộp thuế. Việc quyết toán thuế thu nhập cá nhân đúng thời hạn và đúng quy định sẽ giúp người nộp thuế tránh được những rủi ro pháp lý, tiết kiệm được chi phí và thời gian, cũng như tận dụng được các chính sách ưu đãi của Nhà nước.

Hy vọng bài viết Kỹ Năng Kế Toán cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về quyết toán thuế thu nhập cá nhân. Chúc bạn thành công và tự mình quyết toán thuế thu nhập cá nhân!

Xem thêm: 

• Tài Chính Cá Nhân Là Gì? Cách Lập Kế Hoạch Tài Chính Cá Nhân
• Chính Sách Ưu Đãi Thuế TNDN Doanh Nghiệp FDI
• Review học kế toán ONLINE ở đâu tốt nhất